Boşanma, birçok ailenin karşılaştığı ortak bir durumdur. Çoğu zaman bu aileler, aile olmaya uyum sağlamakta zorlanırlar. Boşanma sonrası ebeveynler sadece birbirleriyle ilişki kurmanın yeni yollarını keşfetmekle kalmaz, aynı zamanda çocuklarına ebeveynlik yapmanın yeni yollarını öğrenirler. Ebeveynler boşandığında, boşanmanın çocuklar üzerindeki etkileri değişkendir. Bazı çocuklar boşanmaya doğal ve anlayışlı bir şekilde tepki verirken, diğer çocuklar geçiş sürecinde zorluk yaşayabilirler.
Çalışmalar, boşanmanın çocuklar ve ebeveynleri arasındaki zamanın nitelik ve nicelik olarak azalmasına yol açtığını göstermiştir. Bu, çocuklarda davranış sorunlarına, akademik başarıda düşüşe, üzüntü ya da kaygı gibi ruh hali değişiklikleriyle ilgili sorunlara yol açabilir. Boşanmamış ailelerin çocukları ile boşanmış ailelerin çocuklarını karşılaştıran araştırmalar, boşanmış ailelerin çocuklarında önemli ölçüde daha fazla davranış sorunu olduğunu göstermektedir. Bununla birlikte, araştırmalar, boşanmanın psikolojik işleyişi kız ve oğlan çocuklarında eşit derecede etkileme eğiliminde olduğunu bulmuştur. Öte yandan araştırmalar, daha küçük çocukların ve lise çağındaki çocukların boşanmaya uyum sağlamada daha fazla sorun yaşadıklarını göstermektedir.
BOŞANMA SONRASI ADAPTASYONU ARTTIRAN FAKTÖRLER
Boşanmak zor olsa da, ailenin yaşayabileceği yükü azaltmak için önemli olabilecek bazı faktörler vardır. Çocukların entelektüellik düzeyi ve karşılaştıkları olumlu ebeveynlik tutumları boşanma sonrası daha kolay adapte olmalarını sağlamaktadır. Daha yüksek IQ’lu çocuklar, ebeveynlerinin boşanmasının ardından daha az davranış sorunu yaşamaktadır. Ayrıca, boşanmadan önce ve sonra olumlu ebeveynlik, içselleştirme (örneğin kaygı) ve dışa vurma sorunlarını (örneğin davranış sorunları) azaltmaya yardımcı olur.
ÇOCUĞUNUZA YARDIM ETMEK
Boşanmanın aileler için zor olduğunu onlarca yıllık araştırmalara dayanarak biliyoruz. En azından, ebeveynlerin ayrı yaşarken etkili bir şekilde ortak ebeveynlik yapmayı öğrenmeleri önemlidir. Bu, siz ve aileniz için bir plan oluşturmak anlamına gelir. Aşağıda, boşandıktan sonra size ve çocuğunuza yardımcı olacak birkaç öneri bulunmaktadır:
- Ebeveynler, çocuklarının yanında kendi duygularını uygun şekilde ifade etmeyi öğrenmelidir. Boşanmak herkes için zor olabilir, bu nedenle öfkenizi veya hayal kırıklığınızı sağlıksız bir şekilde ifade etmek çocuğunuzun uyum sağlamasına yardımcı olmaz.
- Çocuğu büyütme konusunda etkili iletişim üzerinde çalışın. Diğer ebeveynin beklentileri konusunda anlayışlı olmak, makul isteklerde bulunmak ve önemli kararları alma süreçlerine herkesin dahil olması için uygulanabilir bir plan geliştirmek önemlidir.
- Diğer ebeveyni suçlamaktan kaçının ve çözüm bulmaya çalışın.
Boşanma streslidir ve genellikle tek başına üstesinden gelinmesi kolay değildir. Ailenize yardım etmek için profesyonel destek almayı unutmayın. Çocuklarda davranış ve duygusal sorunları ele alan kanıta dayalı tedaviler mevcuttur. Boşanma sürecinde ve sonrasında danışmanlık almak için Çocuk ve Ergen Psikoloğu Burcu Başoğlu Kundak ile “İletişim” sekmesindeki kanallardan randevu oluşturabilirsiniz.
Kaynakça
Amato, P. R., & Keith, B. (1991). Parental divorce and the well-being of children: a meta-analysis.
American Psychological Association (2017). Healthy divorce: How to make your split as smooth as possible. Retrieved August 8, 2017 from http://www.apa.org/helpcenter/healthy-divorce.aspx .
Bray, J. H., & Jouriles, E. N. (1995). Treatment of marital conflict and prevention of divorce. Journal of Marital and Family Therapy, 21(4), 461-473.
Weaver, J. M., & Schofield, T. J. (2015). Mediation and moderation of divorce effects on children’s behavior problems. Journal of Family Psychology, 29(1), 39-48.
